در سالهاي اخیر زارعین گوجه کار با گسترش سطح زیر کشت، با تنوعی از بیماریها و آفات جدید مواجه شده اند. آفات متعددي به اندام هاي مختلف گوجه فرنگی شامل برگ، گل، میوه، ساقه و طوقه خسارت میزنند. از آفات مهم و اقتصادی این محصول میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نام علمی: Helicoverpa (Heliothis) armigera Huuber
کرم غوزه از مهمترین آفات گوجه فرنگی در جهان و ایران میباشد. خسارت ناشی از این آفت در حالت طغیان 85 تا 93 درصد گزارش شده است.
تخم ها به صورت منفرد در برگچههای انتهایی برگ های نزدیک به گل ها یا میوه های کوچک گذاشته میشود. لاروهای تازه تفریخ شده از میوه های نارس تغذیه کرده و آن را سوراخ میکنند و در محل تغذیه فضولات باقی مانده، لارو قابل مشاده است. در نهایت میوه غیر قابل استفاده میشود. میوه های کرم زده زودتر قرمز شده و خسارت چین اول معمولا شدید تر است. میوههای رسیده به ندرت مورد حمله قرار میگیرند.
پیشگیری:
براي پایش این آفت و همچنین بهترین زمان مصرف سموم شیمیایی میتوان از یک تله فرمون جنسی در هکتار استفاده کرد و یا براي شکار حشرات کامل و کاهش جمعیت آفت باید تعداد حداقل 10-5 فرمون جنسی را به همراه تله تخصصی در هر هکتار مزرعه گوجه فرنگی استفاده نمود. توازن عناصر مورد نیاز و جذب آنها توسط گیاهان باعث افزایش مقاومت به حشرات گیاه خوار میشود. مطالعات نشان داده که کمبود کلسیم در گوجه فرنگی رابطه مستقیمی با افزایش ابتلا به این آفت دارد. استفاده از کودهاي کلسیمی که قابلیت تحرك در گیاه داشته باشند (مثل کودهاي کلسیمی با پایه قند الکلی) نه تنها باعث کاهش پوسیدگی گلگاه میشود، بلکه خسارت این آفت نیز کاهش مییابد.
درصورت مشاهده حشره بالغ استفاده از سموم:
نام علمی: Spodoptera exigua
این آفت بسیار پلی فاژ بوده و در صورت عدم کنترل به اکثر محصولات زراعی خسارت زیادی وارد میکند. گوجهفرنگی، ذرت، سیبزمینی، لوبیا، چغندرقند، یونجه، بادمجان، کاهو، اسفناج، پیاز از میزبانهای این آفت هستند. این پروانه تعداد 50 تخم یا بیشتر را به صورت دسته جمعی در سطح زیرین برگ میگذارد. لاروها به صورت گروهی از سطح پشتی برگها شروع به تغذیه میکنند و از سطح اپیدرم بالایی خارج میشوند و برگ حالت پنجره ای شکل میگیرد. در نهایت از تمام پهنک برگ، فقط رگبرگ ها باقی میمانند. میوه ها محل اصلی تغذیه لاروها نیستند اما چون تعداد لاروها زیاد است، میوه ها نیز خسارت میبینند.
با توجه به اینکه شب پره ها به سمت نور جلب میشوند، میتوان از تله های نوری برای تعیین زمان ظهور حشره کامل استفاده کرد. همچنین نصب تله های فرمونی قبل از ظهور اولین نسل آفت تا آخر فصل به تعداد حداقل یک تله در هکتار در ارتفاع 50 سانتی متر در کنترل آفت موثر است.
روشهای موثر در مزارع آلوده برای جلوگیری از خسارت آفت در سال بعد:
• جمع آوری میوههای آلوده
• انجام شخم عمیق و یخ آب زمستانه برای از بین بردن شفیره های زمستان گذران
• نصب تله های فرمون جنسی برای ردیابی و کاهش جمعیت حشرات بالغ به این صورت که برای هر هکتار یک تله در ارتفاع 50 سانتیمتری نصب شده و هر 4 تا 6 هفته باید تعویض تعویض گردد. نصب تله باید قبل از ظهور اولین نسل آفت تا اخر فصل انجام شود.
نام علمی: Bemisia tabaci
این آفت دامنه وسیعی از میزبان ها را دارد و خسارت آن روی حدود 900 گونه گیاهی گزارش شده است. در حال حاضر یکی از آفات مهم گوجه فرنگی در گلخانه های تولیدی و مناطق جنوبی در طول فصل پاییز، زمستان و بهار است.
این آفت دارای دو بیوتیپ عمده A و B است که بر اساس مشخصات مورفولیژیکی تقسیم بندی شدهاند. بیوتیپ A بیشتر در مناطق شمالی و بیوتیپ B بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی مثل اصفهان و کرمان و بوشهر شایع تر است. حشرات بالغ در زیر برگ تخم گذاری میکنند و دارای 3 سن پورگی هستند. حشرات ماده بدون بال، ثابت و در سطح زیرین برگ قرار دارند و حشره نر متحرک است. محل تغذیه آفت به صورت لکه های روشن روی برگ ظاهر میشود. اما خسارت مهمتر آن انتقال ویروس ها، به خصوص ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی است.
این آفت به دلیل قدرت تولید مثل بالا و چرخه زندگی کوتاه به سرعت نسبت به سموم مقاوم میشوند. بنابراین باید از تلفیقی از روش ها برای کنترل این آفت استفاده کرد.
محلول پاشی با مواد شوینده صابونی، روغنی و حشره کش هایی مانند
• کنفیدور به میزان 1-5/0 در هزار
• دیکلرووس به میزان 1-5/0 در هزار
• ابرون به میزان 5/0 لیتر در هکتار یا 6/0در هزار
• افوریا به میزان 3/0 لیتر در هکتار
برای جلوگیری از مقاومت حشره بهتر است از سموم توصیه شده به صورت متناوب استفاده کرد.
نام علمی: Tuta absoluta
یکی از آفات مهم است که برای اولین بار سال 1389 در ارومیه گزارش شد. در صورت شرایط محیطی مساعد به سرعت گسترش یافته و خسارت آن میتواند به 80 تا 100 درصد برسد. این آفت در تمام مراحل رشد به گیاه حمله کرده و نحوه خسارت آن بصورت سوراخ های ریز و تونل مانند در برگ، توده فضولات لاروی در سطح برگ، توقف رشد، خشکیدگی انتهایی بوته، تغذیه لارو از گوشت میوه و کوتاه شدن بوته است. لاروها همچنین به داخل جوانه انتهایی، گل و میوههای جدید و ساقه نفوذ کرده و موجب خسارت و در نهایت مرگ کامل گیاه میشود. در صورت شرایط مساعد 10 تا 12 نسل در سال دارد.
بخش مهمی از زندگی این آفت در داخل بافتهای گیاه میزبان سپری شده و همچنین این آفت قدرت باروری بالا و تعداد نسل زیادی دارد که منجر به ظهور مقاومت به حشره کش ها میشود. بنابراین باید از سموم موثر به صورت متناوب استفاده کرد.
همه حقوق مادی و معنوی وب سایت برای شرکت کیانمهر محفوظ میباشد.طراحی و توسعه توسط کیا دیتا